• Home
  • Dom
  • Mikołajki 6 grudnia dlaczego tego dnia wręczamy sobie upominki?

Mikołajki 6 grudnia dlaczego tego dnia wręczamy sobie upominki?

Mikołajki 6 grudnia

Już za kilka dni będziemy obchodzić mikołajki, dzień wyczekiwany przez dzieci niemal tak samo, jak Boże Narodzenie. Wiąże się ono bowiem ze zwyczajem wręczania im upominków.

Choć w XX wieku dzień ten uległ komercjalizacji, podobnie jak same święta, tradycja wręczania najmłodszym prezentów w jednym z pierwszych dni ostatniego miesiąca w roku jest bardzo stara.

Mikołajki – skąd wziął się zwyczaj ich obchodzenia?

zwyczaj wręczania prezentów Mikołajki są ściśle związane z legendą o biskupie wywodzącym się z zamożnej rodziny pochodzącej z Patary, starożytnego miasta portowego położonego w zachodniej Lykii, prowincji Azji Zachodniej (tereny dzisiejszej Turcji).

Zgodnie z zapisami historycznymi Mikołaj otrzymał w spadku po rodzicach spory majątek, który jednak zdecydował się rozdać ubogim i potrzebującym. W 300 roku został biskupem i zaczął zarządzać diecezją w stolicy Myry.

Jego posługa była pewna poświęceń. Duchowny padł również ofiarą prześladowań na tle religijnym w okresie panowania cesarza Dioklecjana: został uwięziony i zmuszony do opuszczenia swoich rodzinnych stron.

święty mikołajWszystko zmieniło się dopiero w roku 313, kiedy to biskup został uwolniony na mocy uprawomocnienia przez cesarza Konstantyna chrześcijaństwa.

Święty Mikołaj zmarł 6 grudnia około 350 roku, a data rocznicy jego śmierci stała się dniem wspomnienia świętego. 

Biskup z Miry jest patronem między innymi panien na wydaniu, piekarzy, żeglarzy, mieszczan, ubogich, dzieci, uczniów, rolników, flisaków, przewoźników, więźniów i jeńców wojennych i innych.

życiu świętego mikołajaW polskiej tradycji ludowej jest także opiekunem pasterzy bydła i ich trzód, które chroni przed wilkami, a także… samych wilków, dzięki czemu nie grozi im śmierć z głodu i zimna. 

Jako ciekawostkę dodajmy, że w niektórych regionach Polski, tj., w Wielkopolsce, na Kujawach, na Pałukach, na Kaszubach i na Pomorzu Zachodnim prezenty pod choinkę na Boże Narodzenie są przynoszone nie przez świętego Mikołaja, a przez Gwiazdora, postać ubraną w zwyczaj wręczaniabaranicę i futrzaną czapę z twarzą ukrytą pod maską, która nosi ze sobą wór z prezentami dla grzecznych dzieci i rózgi dla tych, które były niegrzeczne.

W Małopolsce i na Śląsku Cieszyńskim prezenty pod choinką zostawiane są przez Aniołka, a na Górnym Śląsku – przez Dzieciątko utożsamiane z postacią Jezusa Chrystusa.

Mikołajki – skąd zwyczaj dawania prezentów?

mikołaja mikołajki Nie jest do końca jasne, skąd konkretnie pochodzi praktykowany po dziś obyczaj obdarowywania prezentami najmłodszych. Jedne źródła podają, iż był on związany z organizowaniem  w X wieku dramatów liturgicznych dla dzieci, które opowiadały historię świętego.

Odbywały się one właśnie 6 grudnia.

Inni badacze utrzymują, że obdarowywanie się prezentami miało swój początek w środkowej Francji.

Tam, według przekazów z XII wieku wieczorem 6 grudnia siostry zakonne roznosiły prezenty dla dzieci z uboższych rodzin i zostawiały je pod drzwiami domostw. 

święto mikołajaNiezależnie od tego, jaka jest prawda, tradycja ta stawała się coraz bardziej powszechna i już w XV wieku obchodzono ją dosyć podobnie w wielu krajach europejskich. 

Listy do świętego Mikołaja. Jedno dziecko ma wyjątkową prośbę

W listach do świętego Mikołaja dzieci kierują różne życzenia. Zazwyczaj proszą o wymarzone zabawki, niekiedy o braciszka lub siostrzyczkę, lub o zwierzątko.

Niektóre z nich zawierają prośby nie tylko nietypowe jak na najmłodszych przystało, ale i wręcz niekiedy dramatyczne, świadczące o ich trudnej sytuacji życiowej.

W 2018 roku na przykład mała Kaithlyn z Karoliny Północnej w USA błagała o pomoc w znalezieniu nerki do przeszczepu dla starszego brata.

Wkrótce potem okoliczna galeria handlowa Lowe’s Home Improvement, w której zamieszczono skrzynkę na listy do Mikołaja, zdecydowała się opublikować prośbę dziewczynki na swoim profilu na Facebooku celem nawiązania kontaktu z małą autorką.

Od razu pojawili się również chętni do tego, by oddać nerkę potrzebującemu chłopcu.

Sytuacje takie jak ta zawsze głęboko poruszają ludzi i przypominają, że zdrowie i dobro naszych bliskich są bezcennymi wartościami, których nie da się przełożyć na pieniądze.

Wspomnienie św. Mikołaja. Do XIX wieku był to dzień wolny

swoich bliskich drobnymi upominkami6 grudnia nie jest ustawowo dniem wolnym od pracy. Nie zawsze jednak tak było – nie wszyscy bowiem wiedzą, do XIX wieku na ziemiach polskich był obchodzony jako święto.

Współcześnie wspomnienie biskupa z Miry jest dla katolików traktowane jako dobrowolne.

Nabożeństwa ku jego czci odbywają się w każdy poniedziałek po wieczornej mszy świętej w kościele przy ul. Kopernika 9 w Krakowie, któremu zresztą ten patronuje ten święty. W świątyni tej znajduje się również obraz przedstawiający jego osobę. 

Zwyczaje mikołajkowe. Nie wszystkich odwiedza miły, starszy pan

Mimo że postać świętego Mikołaja jest znana prawdopodobnie w każdym zakątku świata, nie wszędzie tego dnia praktykowany jest zwyczaj obdarowywania najmłodszych prezentami.

zwyczaj wieszania skarpetekPrzykładowo, we Włoszech czy w Hiszpanii nie obchodzi się mikołajek.

Zamiast nich dokładnie miesiąc później, 6 stycznia włoskie dzieci odwiedzać ma przyjazna wiedźma Befana, która przybywa do ich domów na miotle i zostawia im podarunki w specjalnie przygotowanych do tego celu skarpetach.

Zazwyczaj wchodzi do domostw przez komin. Według tradycji grzeczne dzieci dostają wymarzone prezenty i słodycze, natomiast niegrzeczne… węgiel.

W Portugalii i w Hiszpanii najmłodsi tego samego dnia zostają obdarowywani przez Trzech Królów.

Zupełnie inny zwyczaj panuje na wschodzie Europy. W krajach gdzie dominującym wyznaniem jest prawosławie (Rosja, Białoruś), dzieci otrzymują prezenty w Nowy Rok od Dziadka Mroza.

wigilię bożego narodzeniaJest to postać wizualnie bardzo podobna do świętego Mikołaja, jednak, w odróżnieniu od niego, nosi futrzaną czapkę oraz srebrny lub błękitny kożuch. 

Co ciekawe, pierwotnie Dziadek Mróz był przedstawiany jako okrutny czarnoksiężnik który zamrażał ludzi i porywał dzieci, które następnie wsadzał do swojego ogromnego wora. 

Rodzice, żeby je odzyskać, zmuszeni byli dawać mu w zamian prezenty. Dopiero pod wpływem prawosławnych tradycji osobowość tej postaci uległa całkowitej odmianie i stała się pozytywna. 

Dodaj komentarz