Ceny kawy od czego zależą?

Ceny kawy

Ceny kawy. Ponad 80% ludzi na całym świecie deklaruje, że pije kawę regularnie.

W Polsce aż 75% społeczeństwa wskazuje, że sięga po ten napój codziennie, a blisko 50% pije kawę nawet kilka razy dziennie.

Jednak kawa kawie nierówna, ponieważ na rynku można znaleźć paczką kawę o pojemności 250 g., która dostępna jest już za kilkanaście zł., lub też za znacznie więcej – nawet ponad 100 zł.

Skąd bierze się taka rozpiętość cenowa i jakie czynniki wpływają na cenę kawy? Oto omówienie notować giełdowych kawy.

Od czego zależy cena ziaren kawy na giełdzie?

Aby zrozumieć, od czego zależy cena kawy na giełdzie należy przeanalizować globalne łańcuchy dostaw, ponieważ zanim kawa trafi do sklepu lub do kawiarni mija wiele miesięcy od jej zbioru na farmie.

Już sama surowa kawa przechodzi przez długi łańcuch dostaw, aby zmienić się w wypalone ziarna i różni się to w zależności od kraju lub skali produkcji.

Można jednak wskazać pewien schemat jeśli chodzi o globalny łańcuch dostaw kawy:
– Na początku łańcucha dostaw znajduje się farmer, który uprawia kawę, a następnie zbiera ją, obrabia i pakuje;
– Następnie kawa trafia do eksportu, co najczęściej rozpoczyna się wysyłką próbek, a następnie pakowaniem kawy do kontenera, przygotowaniem dokumentów eksportowych oraz umieszczeniem kontenera na statku;
– W dalszej kolejności odbywa się import kawy, czyli transport morski lub lotniczy, a następnie odebranie kawy w porcie i związane z tym, niezbędne procedury;
– Jeśli kawa trafia do palarni to odbywa się proces wypalania, a następnie pakowania i dostarczenia do sklepu czy kawiarni, a stamtąd do klientów detalicznych. I to właśnie klienci są ostatnim etapem w ogólnym łańcuchu dostaw kawy.

Jest to dość uproszczone omówienie drogi, jaką kawa musi przebyć z plantacji aż do kawiarni lub sklepu, jednak istotne znaczenie ma fakt, że każdy z uczestników tego złożonego procesu dostaw wykonuje zadania, za które pobierana jest opłata i suma tych opłat jest w efekcie pokrywana przez odbiorcę docelowego, czyli klienta.

W praktyce zatem wskazać jednoznacznie jaka część ceny detalicznej trafia bezpośrednio do farmera, ponieważ zależy to od konkretnej sytuacji.

W zakresie ostatecznej ceny kawy istotne znaczenie ma jednak fakt, że większość kawy na świecie jest traktowana jako produkt wymienny, czyli towar, który może być wymieniony na inny – np. kawę z Brazylii można zastąpić kawą z innego kraju, o podobnym aromacie lub smaku.

Dzięki temu możliwe jest zawieranie kontraktów na kawę, która nie została jeszcze wyprodukowana, a to wpływa na cenę kawy na giełdzie.

Jest ona dość płynna i zmienia się, tak samo jak kursy walut lub np. cena za baryłkę ropy naftowej. Notowania odbywają się na giełdach w nowym Jorku oraz w Londynie.

Ceny kawy – wykres ostatnich lat

Obecnie na rynku kawy obserwowana jest najwyższa podwyżka od dekady, wynikająca m.in. z problemów z pogodą i konsekwencji pandemii Covid-19.

Cena kawy gwałtownie wzrosła od końca 2018 r., kiedy zaczęły kończyć się zapasy kawy na giełdach.

Znaczny wzrost zauważono też na początku 2020 r. i obecnie – w 2022 r., na co wpływ mają zawirowania na rynku. W efekcie podwyżka ceny kawy w styczniu 2022 r. wyniosła aż 15%.

Co istotne, cały czas obserwuje się też wzrost ceny kawy brazylijskiej na giełdzie.

Wynika to z faktu, że real brazylijski drożdże i w efekcie zmniejsza się opłacalność eksportu.

Z kolei cena kawy Arabica osiągnęła w tym roku pierwszą strefę oporu – przy poziomach 250-275 centów za funta i 300-330 centów za funta (Ostatni raz 300 centów za funta obserwowane było w 2011 roku)(2).

Sprawdź notowania kawy na giełdzie

Obecnie na rynku surowców podstawową jednostką rozliczeniową jest 60-kilogramowy worek kawy. Międzynarodowa Organizacja Kawy właśnie w takich jednostkach podaje swoje raporty.
Kawa jest surowcem inwestycyjnym, podlegającym pod kontrakty terminowe typu futures i stanowi przedmiot handlu na giełdach towarowych.

Jej notowania różnią się w zależności od serii lub terminu rozliczenia, a wyceny kawy nie są jednolite na różnych giełdach towarowych.

Cenę kawy można sprawdzić używając np. kalkulatora przelicznika kawy ze złotówek na funty.

Zanim kawa trafi do kawiarni lub do sklepu przechodzi przez wiele rąk, co wynika z faktu, że kawa jest towarem giełdowym i cały czas odbywa się handel na skalę globalną oraz zawieranie kontraktów przyszłych, czyli kupowanie i sprzedawanie kawy, która nie została jeszcze wyprodukowana.

Można zatem, korzystając z okresowej, niskiej ceny kawy, kupić większą ilość i zyskać na wzroście za kilka lat, odsprzedając kontrakt w wyższej kwocie.

Podaż i Popyt na kawę

1. Podaż kawy na światowych rynkach

• Warunki pogodowe: Ekstremalne warunki pogodowe, takie jak susze lub nadmierne opady, mogą znacząco wpłynąć na produkcję kawy, wpływając na jej globalną podaż.
• Choroby roślin: Choroby, takie jak rdza kawowca, mogą dezimować plantacje kawy, zmniejszając dostępność na rynku.

2. Popyt na kawę

• Zmiany w preferencjach konsumenckich: Rosnąca popularność kawy, zwłaszcza w krajach rozwijających się, napędza popyt.
• Trendy konsumenckie: Zwiększone zainteresowanie kawami wysokiej jakoety i pochodzącymi z etycznego źródła przyczynia się do wzrostu popytu na specjalistyczne odmiany kawy.

Czynniki Ekonomiczne i Polityczne

1. Kursy walut

• Fluktuacje kursów walut: Wartość waluty w krajach produkujących kawę może wpływać na ceny eksportu, a tym samym na ceny globalne.

Źródła:

1. Duszak M., Skąd się bierze cena kawy?, https://www.portalspozywczy.pl/napoje/wiadomosci/73-proc-polakow-pije-kawe-codziennie-a-46-proc-nawet-kilka-razy-dziennie,134282.html, dostęp: 8.03.2022 r.

2. Kawa z 10 letnimi rekordami! Cena COFFEE nie była tak wysoka od dekady, https://comparic.pl/kawa-z-10-letnimi-rekordami-rynek-notuje-potezny-spadek-zapasow/, dostęp: 8.03.2022 r.