Spis treści
Czym zajmuje się ortodoncja?
Ortodoncja to dziedzina medycyny – stomatologii. Zajmuje się leczeniem wad zgryzu, wad szczękowo-
W naszym kraju dzieci do 12 roku życia mogą skorzystać z częściowej refundacji leczenia ortodoncyjnego (oprócz aparatu stałego). Po ukończeniu 13 roku życia za wszystkie zabiegi należy w całości zapłacić.
Ortodonta to lekarz medycyny – specjalista, który zajmuje się profilaktyką, diagnostyką i sposobem leczenia wad zgryzu.
Przyczyny i rodzaje wad zgryzu
Klasyfikacja wad zgryzu jest oparta na podziale odnoszącym się do trzech płaszczyzn przestrzennych – środkowej, czołowej oraz poziomej. Bardzo rzadko występują nieprawidłowości dotyczące jednej płaszczyzny.
Wady poprzeczne
Do tej grupy należą te wady, gdzie zęby boczne są za bardzo wysunięte do boku lub są zlokalizowane w pobliżu języka i podniebienia.
- Zgryz krzyżowy – Zęby dolne nachodzą na zewnętrzną część zębów górnych, powinno być na odwrót. Szczęka górna jest za wąska wobec żuchwy.
- Zgryz krzyżowy może być częściowo boczny, jednostronny lub obustronny, częściowy przedni lub całkowity. Zgryzy krzyżowe objawiają się asymetrią twarzy.
- Zgryz przewieszony – Szczęka górna jest za szeroka wobec szczęki dolnej. Wada – zęby boczne górne nachodzą na zęby górne boczne. W praktyce najczęściej spotykany jest zgryz przewieszony dotyczący jednego zęba.
Wady pionowe
- Zgryz otwarty – Prześwit między zębami górnymi a dolnymi. Dolna część twarzy jest wypukła i długa. Usta są za bardzo wypukłe bądź zawsze rozchylone.
- Zgryz głęboki – Górne zęby nachodzą na zęby dolne za bardzo. Dolna cześć twarzy jest skrócona pionowo, a nad brodą występuje głębokie wcięcie.
Wady pośrodkowe
- tyłozgryz – dolne zęby są za bardzo cofnięte w stosunku do górnych. Zęby górne są znacznie wysunięte przed zębami dolnymi i rozdziela je spora przerwa. Widoczne jest cofnięcie brody i wywinięcie wargi dolnej.
- przodozgryz – odwrotność tyłozgryzu. Dolne zęby są za bardzo wysunięte do przodu wobec górnych. Przy tej wadzie broda i warga dolna jest bardziej zaznaczona i wysunięta. Występują przy tym z wady wymowy.
Nieprawidłowości zębowe
- Stłoczenia zębów – nieprawidłowy zgryz, niedostatek miejsca skutkujący złym ułożeniem zębów oraz ich poodwracaniem.
Jak przygotować się do pierwszej wizyty u ortodonty?
Leczenie ortodoncyjne przeprowadza się u osób, u których już wystąpiły wady zgryzy a więc po wyrżnięciu się wszystkich zębów.
Dlaczego warto leczyć wady zgryzu?
Łatwiejsze jest leczenie wad zgryzu w młodym wieku – dzieci i młodzież.
U dorosłych czas noszenia aparatu stałego jest o wiele dłuższy.
W przypadku wystąpienia poważniejszych wad zgryzu – szczękowo-twarzowych często niezbędna jest współpraca ortodonty z chirurgiem. Leczenie ortodoncyjne odgrywa ważną rolę.
Konsekwencją nieleczonej wady zgryzu jest choroba przyzębia i dziąseł i próchnica zębów.
W przypadku stłoczenia zębów trudniej jest utrzymać należytą higienę jamy ustnej. Na powierzchni stycznej zębów powstaje próchnica, którą ciężko zobaczyć gołym okiem i z czasem zaczyna atakować sąsiadujące z chorym zęby. Niezrównoważona okluzja może powodować starcia zębów i odsłanianie się szyjek zębowych.
Ograniczona jest także swoboda otwierania ust, pojawia się ból podczas gryzienia twardych pokarmów. Zęby są nadmiernie zaciskane oraz występują zawroty głowy.
Zalecenia po założeniu stałego aparatu ortodoncyjnego
Stosuje się ją razem z przyklejonym na stałe po wewnętrznej stronie zębów od strony języka drutem retencyjnym.
Aparat retencyjny zdejmowany zaleca się, aby pacjent zakładał na każdą noc i kilka godzin dziennie przez okres pierwszych trzech miesięcy od zdjęcia aparatu stałego.
Następnie retencja jest kontynuowana tylko na noc w celu ustabilizowania tkanki i utrzymania efektów leczenia ortodoncyjnego.
Należy dbać o dobrą higienę jamy ustnej, w razie odklejenia retainera konieczna jest pilna wizyta u ortodonty w celu przyklejenia z powrotem, gdyż wada może wrócić. Po zakończeniu leczenia ortodoncyjnego konieczne są także wizyty kontrolne u ortodonty.