Początek wieku płodnego płci pięknej będzie naznaczony początkiem owulacji i miesiączki. Jednak z biegiem lat funkcje rozrodcze ulegają zmianom. Płodność spada wraz ze starzeniem się organizmu, a po menopauzie kobiety nie mogą już zajść w ciążę w sposób naturalny.
We współczesnym społeczeństwie niepłodność związana ze związanymi z wiekiem zmianami w układzie rozrodczym stała się bardziej powszechna. Istnieje wiele powodów, dla których wiele kobiet zakłada rodziny dopiero po 30 latach. Kobiety mają obecnie więcej możliwości dbania o siebie i monitorowania swojego zdrowia, ale to wszystko nie wyklucza związanego z wiekiem spadku funkcji rozrodczych. Ważne jest, aby zrozumieć, że płodność zmniejsza się wraz z wiekiem kobiety z powodu naturalnego procesu zmniejszania liczby komórek jajowych w jajnikach. A proces ten może rozpocząć się znacznie wcześniej, niż większość kobiet się spodziewa.
Spis treści
Wiek kobiety i szansa na ciążę
Uważa się, że najlepsze lata rozrodcze dla kobiet to wiek między 20 a 30 rokiem życia. Płodność stopniowo zaczyna spadać w wieku 30 lat, ale trend ten jest szczególnie wyraźny po 35 latach. Co miesiąc, zdrowa kobieta w wieku rozrodczym ma 20% szans na zajście w ciążę. Oznacza to, że na każde sto rodzących 30-latek, które próbują zajść w ciążę przy pierwszej próbie, tylko 20 odniesie sukces, pozostałe 80 będzie musiało spróbować szczęścia ponownie. W wieku 40 lat prawdopodobieństwo to wynosi mniej niż 5%. Tak więc mniej niż 5 na 100 kobiet może pomyślnie zajść w ciążę przy pierwszej próbie.
Kobiety pozostają płodne do początku menopauzy, której średni wiek wynosi 51 lat. Jednak większości kobiet nie udaje się zajść w ciążę już w wieku czterdziestu lat. Liczby te dotyczą zarówno tych, które starają się o dziecko w tradycyjny sposób, jak i tych, które przechodzą leczenie niepłodności, w tym zapłodnienie in vitro. Historie medialne mogą prowadzić kobiety i ich partnerów do błędnego przekonania, że bez względu na wszystko, zajście w ciążę przy użyciu procedur takich jak zapłodnienie in vitro jest gwarantowane. Tak niestety nie jest.
Zmniejszona rezerwa jajnikowa
Spadek liczby pęcherzyków jajnikowych w jajnikach nazywany jest „utratą rezerw jajnikowych”. Kobiety zaczynają tracić rezerwy jajnikowe, zanim staną się bezpłodne i zanim przestaną mieć regularne miesiączki. Ponieważ kobiety rodzą się z tym samym zestawem pęcherzyków, które będą miały przez całe życie, liczba oczekujących pęcherzyków stopniowo się zmniejsza. W miarę zmniejszania się rezerw jajnikowych pęcherzyki stają się coraz mniej podatne również na metodę in vitro i wymagają coraz większej stymulacji komórki jajowej, aby mogła dojrzeć i owulować. Na początku okresy mogą zbliżać się do siebie, co skutkuje krótszym cyklem, trwającym od 21 do 25 dni. W rezultacie pęcherzyki stają się niezdolne do prawidłowego funkcjonowania w celu stabilnej owulacji, co prowadzi do długich, nieregularnych cykli. Spadek rezerwy jajnikowej jest zwykle związany z wiekiem i występuje w wyniku naturalnej utraty komórek jajowych i pogorszenia jakości pozostałych komórek jajowych. Rezerwa jajnikowa może jednak zmniejszać się również u młodszych kobiet. Często wynika to z palenia tytoniu, dziedzicznej predyspozycji do wystąpienia przedwczesnej menopauzy oraz wcześniejszej operacji jajników.
Osłabienie jakości oocytów i zmniejszenie szansy na zapłodnienie
Oprócz fizjologicznego, następuje również patologiczne zmniejszenie rezerwy jajnikowej, co dalej prowadzi do problemów z zajściem w ciążę, a także do spadku płodności. AMH, to hormon anty-Mullerowski, który jest dokładnym wskaźnikiem rezerwy jajnikowej. Hormon ten jest produkowany przez pęcherzyki jajnikowe i świadczy o potencjale rozrodczym kobiety.
Przyczyny zmniejszenia rezerwy jajnikowej można podzielić na kilka głównych grup:
- genetyczne: uważa się, że podaż komórek jajowych w pęcherzykach ma bezpośredni związek z dziedzicznością. Tak więc przy wczesnym początku menopauzy w poprzednich pokoleniach pacjentki możliwe jest wygaszenie jej funkcji rozrodczych we wczesnym wieku
- przyczyny fizjologiczne lub naturalne: spadek rezerwy jaj po 35 latach jest uważany za normę
- medycznych: obejmują one wcześniejsze interwencje chirurgiczne na jajnikach, endometriozę, która ma szybki przebieg i rozwój, przebytą chemioterapię lub radioterapię, a także przyjmowanie niektórych rodzajów leków.
Leczenie i taktyka dochodzenia do ciąży są indywidualne i zależą od cech ciała kobiety, jej wieku i stanu hormonalnego. Kobiety z niską rezerwą jajnikową często wymagają programów ART. Przy krytycznym spadku (AMH jest mniejszy niż 1 ng / ml, a także nie więcej niż 2-3 pęcherzyki antralne w obu jajnikach) można zalecić IVF z oocytami dawcy.
Płodność choroby i zaburzenia
Wraz z wiekiem kobiet szansa na zajście w ciążę maleje, a szansa na poronienie jest wyższa, ponieważ jakość komórek jajowych pogarsza się wraz ze spadkiem liczby pozostałych komórek jajowych. Takie zmiany są najbardziej widoczne u kobiet w wieku około czterdziestu lat. Z tego powodu wiek kobiety jest najdokładniejszym wskaźnikiem jakości jaj. Istotne zmiany w jakości jaja związane z obecnością nieprawidłowości dziedzicznych i częstością przebytych chorób nazywane są aneuploidią. Jest to zawartość zbyt dużej lub zbyt małej liczby chromosomów w jajku. Podczas rozmnażania normalne jajo powinno składać się z 23 chromosomów, wtedy cały zarodek będzie miał 46 chromosomów. Wraz z wiekiem coraz więcej komórek jajowych ma za dużo lub za mało chromosomów. Oznacza to, że liczba chromosomów w zarodku również będzie większa lub mniejsza niż ustalona, właściwa wartość. Większość ludzi wie, że zespół Downa to proces, który powoduje, że zarodek ma dodatkowy chromosom. Trzeba jednak pamiętać, że większość płodów ze zbyt dużą lub zbyt małą liczbą chromosomów nie powoduje ciąży ani poronienia.
Powikłania ciąży, a wiek kobiety
Kobiety w wieku powyżej 35 lat częściej niż młodsze kobiety mają komplikacje zdrowotne podczas ciąży i porodu. Dotyczy to zwłaszcza cukrzycy i nadciśnienia, które są na ogół charakterystyczne dla osób starszych. Powikłania te występują u około 6% kobiet powyżej 35 roku życia w porównaniu do 1,3% kobiet młodszych. U kobiet powyżej 35 roku życia istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia problemów związanych z endometriozą i mięśniakami macicy, które mogą wpływać na płodność i przebieg ciąży.
- Powikłania pojawiające się w późnej ciąży i późnym porodzie są często związane z niedostateczną produkcją hormonów i zmianami tkankowymi. Powikłania takie jak przedwczesna lub opóźniona ciąża, przedwczesne wydzielanie płynu owodniowego, osłabienie płodu, odklejenie się łożyska i stan patologiczny dziecka wymagają interwencji medycznej i mogą mieć bardzo poważne konsekwencje zdrowotne matki i noworodka. Późny wiek matki zwiększa się również prawdopodobieństwo poronienia.
Diagnostyka płodności i rezerwy jajnikowej
Formalnie niemożliwe jest zwiększenie liczby komórek jajowych, ponieważ same pęcherzyki powstały już we wczesnych stadiach rozwoju płodu. Stosowanie doustnych hormonalnych środków antykoncepcyjnych może zmniejszyć zużycie komórek, ale nie rozwiązuje problemu. Technicznie rzecz biorąc, pewien zapas komórek przedantralnych jest zachowywany w okresie menopauzy, a nawet później. Problem polega na tym, że wyczerpane tkanki nie są już w stanie zapewnić sobie prawidłowego dojrzewania, a same pęcherzyki przedantralne nie reagują na stymulację hormonalną i nie rozwijają się. Na szczęście istnieje technologia aktywacji jajników, która jest skutecznie wykorzystywana w medycynie. Podczas operacji laparoskopowej tkanki jajnika są tymczasowo usuwane z organizmu, poddawane procedurze aktywacji w laboratorium i ponownie umieszczane na swoim miejscu. Ta technologia wymaga specjalnego sprzętu i umiejętności lekarzy, ale pozytywnie rozwiązuje problem rezerwy jajnikowej.
